BIM bij Little C

Als BIM regisseur ben ik betrokken bij verschillende projecten, en dan met name bij projecten die zich bevinden de fases Definitief en Technisch Ontwerp. Mijn doel is dan altijd om een model over te dragen aan onze werkvoorbereiders, waarbij ze zo goed mogelijk hun werk kunnen doen aan de hand van dit model. Om dit te bereiken probeer ik te zorgen voor prestatiemodellen met een eenduidige structuur, die de benodigde informatie bevatten zodat het model optimaal gebruikt kan worden.

Bij het Rotterdamse project Little C zijn wij erin geslaagd om het BIM model breed in te zetten tijdens werkvoorbereiding en uitvoering. Daarom vind ik het leuk om enkele aspecten die hierbij een rol spelen wat nader te belichten. Omdat plaatjes meer zeggen dan woorden, zal ik vooral ook veel afbeeldingen laten zien.

Little C is een gezamenlijke ontwikkeling van J.P. van Eesteren en ERA Contour, met een lange geschiedenis. Het betreft een unieke gebiedsontwikkeling op de kop van de Coolhaven, gelegen tussen de Hogeschool Rotterdam en het Erasmus MC. Verspreid over 15 gebouwen, realiseren wij hier 315 lofts en appartementen, 7.500 m2 werkruimte, een parkeergarage van 246 plekken en diverse plintfaciliteiten. De architectuur is zeer speciaal, en refereert met zijn stalen hekwerken en loopbruggen, rijk gedetailleerde bakstenen gevels en grote raampartijen aan de New Yorkse wijk Greenwich Village.

Eind 2015 ben ik zelf betrokken geraakt bij dit project. Op dat moment was het Voorlopig Ontwerp afgerond en stonden we op het punt om te starten met het Definitief Ontwerp. In samenwerking met de BIM-afdeling van ERA hebben we afspraken vastgelegd over het BIMproces. Vervolgens zijn onze ontwerpadviseurs begonnen met de uitwerking van de prestatiemodellen. Bouwkundige uitwerking is verzorgd door INBO, Goudstikker de Vries is onze constructeur en Nieman RI verzorgde het advies op gebied van installaties. Het is niet mijn bedoeling om dit hele proces te beschrijven in deze blog. Wel wil ik graag enkele punten benoemen die interessant zijn om te vermelden.

Van architectonisch beeld naar prestatiemodel

Het proces om te komen tot een bruikbaar prestatiemodel is best ingewikkeld. Eenduidige structuur en goede afstemming van het BIM-model zijn zaken die uiteraard van groot belang zijn, en waar je goed op kunt controleren. Het ontwerp en de detaillering moet echter ook maakbaar en uitvoerbaar zijn en uiteraard ook nog passen binnen het budget. Tenslotte moet het ontwerp ook voldoen de hoge esthetische ambities die bij dit project van toepassing zijn. Het combineren van al deze randvoorwaarden kan je alleen bereiken door de samenwerking met vele partijen. Om deze samenwerking te faciliteren was er wekelijks een vaste samenwerkdag op het kantoor van ERA Contour waarbij alle betrokken partijen aanwezig waren. Hierbij werden bijvoorbeeld bouwkundige details besproken met architect, maar was ook de hoofduitvoerder al aanwezig om input te geven over de maakbaarheid. Ook Ontwikkeling, Inkoop en Calculatie waren aanwezig om elk vanuit hun eigen expertise bij te dragen aan het project. Het was fascinerend om mee te maken hoe we in een paar maanden tijd een architectonisch beeld hebben vertaald naar een uitvoerbaar ontwerp en een bijpassend BIM-model.

Van prestatie- naar productiemodel

Na de verandering van architectonisch beeld naar uitvoerbaar prestatiemodel, verandert het BIM-model nog een keer: van prestatie- naar productiemodel. Ook voor deze verandering is veel samenwerking nodig, en hierbij speelt de werkvoorbereiding een sleutelrol. Alle kennis van onze projectpartners wordt gebruikt om onderdelen van het prestatiemodel te vertalen naar een productiemodel en onderdelen die tot in detail op elkaar aansluiten.

Zoals hierboven beloofd kan ik deze verandering het beste laten zien aan de hand van beelden.

Gevelcoördinatie

Little C kenmerkt zich door gevels die rijk zijn aan detaillering in metselwerk, gevelbanden en hekwerken. In totaal bestaat het ontwerp uit 15 verschillende gebouwen, waarbij elk gebouw weer afwijkingen kent in de detaillering van plintopbouw, metselwerk en hekwerken. Bij de afstemming van deze gevel, is veel gebruik gemaakt van de BIM-modellen. Veel onderdelen zijn door onze projectpartners op productieniveau uitgewerkt in het model: metselwerkdragers, metselwerkdilataties, HSB-elementen en stelkozijnen, prefab betonnen binnenbladen, aluminium gevelkozijnen/ puien, prefab balkons en loopbruggen, hekwerken en noodtrappen, klein prefab, natuursteen, hulpstaal en dakranden en dakbedekking.

Voor zover ik weet was dit de eerste keer dat zelfs de metselwerkdilataties fysiek in het model zijn uitgewerkt. Dit was ook zeker van toegevoegde waarde, omdat voor iedereen duidelijk was dat elementen zoals metselwerkdragers en betonbanden los van elkaar gehouden moesten worden. Daarnaast was dit model ook van meerwaarde voor onze eigen metselaars tijdens de uitvoering. Hieronder enkele plaatjes vanuit het model waarin het detailniveau van zowel het project als het model goed in naar voren komen.

Van productie naar realiteit

Na de verandering van architectonisch beeld naar prestatiemodel en vervolgens naar productiemodel volgt uiteraard nog één verandering: naar het daadwerkelijk gerealiseerde gebouw. Hieronder een paar plaatje van het productiemodel met het werkelijke beeld.

Uitdagingen door projectgrootte

Little C is een groot project. Toen ik begon met het project had ik niet bedacht dat er uiteindelijk rond de 600 verschillende IFC-modellen zouden zijn met een totale grootte van meer dan 15Gb. Bij een dergelijk project loop je snel tegen beperkingen aan qua performance. Zo hebben we al in een vroeg stadium het project in verschillende delen opgeknipt. Tijdens het project opknippen is lastig, dus denk hier al vooraf goed over na. Ook moet je goed nadenken over uitwisseling en naamgeving van de modellen. Anders heb je er al snel een dagtaak aan om alleen al alle modellen up-to-date te houden aangezien al deze modellen regelmatig aangepast worden.

Gebruik op de bouwplaats

Vooral dankzij enthousiaste werkvoorbereiders van zowel J.P. van Eesteren als ERA Contour is het model uitgebreid gebruikt voor de werkvoorbereiding. Onze volgende uitdaging is om deze informatie nog beter naar de bouwplaats te brengen. Uiteraard is het model ook hier gebruikt... en kijkt het uitvoeringsteam regelmatig mee in de modellen. Maar er is zeker nog meer uit te halen. Enerzijds door het model ook op een goede manier op tablets beschikbaar te maken. Anderzijds door te kijken of we op een slimme manier prestatie- en productiemodellen kunnen combineren tot montageplannen voor op de bouw. Als voorbeeld hieronder een tekening waarin verschillende modellen gecombineerd zijn tot één tekening voor de ruwbouw, met niet alleen maatvoering, maar ook merken en gewichten.