Wat BIM met hamburgers te maken heeft
Op het eerste oog hebben hamburgers en BIM weinig met elkaar te maken, toch zie je het zogenaamde Hamburger-model steeds vaker terugkomen als we het hebben over BIM. In dit blog leg ik je uit waarom.
Wat en hoe?
In het oorspronkelijke Hamburger-model, ontwikkeld door Wim Gielingh, worden gevraagde functionaliteit en geboden oplossing tegenover elkaar gezet als top en bodem van het broodje.
Dit simpele onderscheid helpt ons om het BIM proces tijdens het ontwerp en de realisatie te verduidelijken, en de onderlinge verhouding tussen deze modellen helder te maken.
Tijdens een BIM proces heb je altijd te maken met modellen van verschillende ontwerpers, zoals de architect, de constructeur en een installatie adviseur. In de modellen die zij aanleveren wordt de gevraagde functionaliteit of prestatie vastgelegd. Dit ontwerp plaatsen we in het bovenste broodje. Hier wordt duidelijk ‘wat’ we gaan maken.
De modellen van de installateurs, de leveranciers en de onderaannemers geven antwoord op de vraag ‘hoe maak ik het’. Ze zijn de oplossing voor de in het bovenste broodje gevraagde functionaliteit en prestatie. De modellen plaatsen we in het onderste broodje van de hamburger.
Hergebruik van informatie
Ik hoor je denken… dat klinkt niet heel erg efficiënt, want feitelijk doen we alles dubbel. Eerst een prestatiemodel en dan een productiemodel. Dat klopt, maar dit deden we ook altijd al met werktekeningen en productietekeningen. Onderscheid tussen ontwerp en productie blijft noodzakelijk, maar waar zit dan de meerwaarde ten opzichte van een traditioneel proces? Bij BIM zit de meerwaarde vooral in het hergebruik van informatie. Als we uniforme afspraken maken over de opbouw van modellen, kan de leverancier het prestatiemodel gebruiken voor de opbouw van zijn productiemodel. Daarnaast kan je veel beter controleren of het productiemodel voldoet aan de gestelde prestatie-eisen. Neem als voorbeeld de eisen rondom brandwerendheid. Als deze eenduidig zijn vastgelegd in zowel prestatie- als productiemodel, kan je hier automatisch op controleren. Zolang de brandwerende eigenschap in het productiemodel gelijk of hoger is ten opzichte van het prestatiemodel, dan weet je dat je productiemodel op dit gebied voldoet.
Betrek productiepartners zo vroeg mogelijk
Een belangrijke voorwaarde voor een succesvol BIM traject is het vroegtijdig betrekken van je partners aan de productiekant. We brengen onze eigen kennis en ervaring - en die van onze onderaannemers - in tijdens het ontwerptraject. Zo geven we invulling aan ons motto “gebouwen slimmer maken”. Zo zijn prestatiemodellen niet alleen het uitgangspunt voor productie, maar zijn belangrijke aspecten, zoals de maakbaarheid en uitvoerbaarheid, al in deze modellen verwerkt. De onderkant van de hamburger levert dus belangrijke input naar voor de bovenkant.
Goede basisafspraken maken
Een belangrijke voorwaarde voor een efficiënt proces is de eenduidige en consistente opbouw van de individuele modellen en juiste afstemming onderling. Als BIM regisseur sturen we hier dan ook, onder andere door het voorschrijven en controleren op de BIM Basis ILS. Deze controle vindt plaats op meerdere vlakken:
- Controle van individuele prestatiemodellen
- Controle op onderlinge afstemming tussen de prestatiemodellen
- Controle tussen prestatiemodel en productiemodel (voldoet productie aan prestatie)
- Controle op onderlinge afstemming productiemodellen
Deze controles zijn hieronder schematisch weergegeven in de hamburger.
Regisserende rol
Deze controles voeren we uit in het volledig gecombineerde BIM model, waar alle modellen samenkomen. Tekeningen zijn dan nog wel nodig voor de uitvoering, maar zijn altijd direct afgeleid uit het model. De coördinatie en afstemming vindt altijd plaats met behulp van het model. Dit vraagt een regisserende rol tijdens het gehele proces. Die rol nemen wij van J.P. van Eesteren graag op ons!
Denk de volgende keer dat je je tanden zet in een hamburger, ook eens aan de overeenkomsten met BIM. En heb je vragen of opmerkingen, dan hoor ik het graag.
Eet smakelijk!
Jeroen Koomen
BIM regisseur bij J.P. van Eesteren