Volledig glazen gevel kantoor Triodos Bank gesloten na bereiken hoogste punt

Een glazen huid

Het nieuwe kantoor van Triodos Bank dat de bank samen met projectontwikkelaar EDGE Technologies (voorheen OVG Real Estate) realiseert in Driebergen is straks het toonbeeld van duurzaam bouwen. Niet in het minst dankzij de unieke glazen gevel. Bij het sluiten van de gevel gaan Sander Persoon, projectorganisator van bouwer J.P. van Eesteren en Corine Dikkers, projectleider van gevelspecialist Octatube in gesprek over toleranties, materialenpaspoorten en glasbewassing.

Met het nieuwe kantoor leggen Triodos Bank en EDGE de lat qua duurzaamheid en kwaliteit extreem hoog. Het gebouw bestaat eenvoudig gezegd uit drie torens van twee, drie en vijf verdiepingen met een unieke duurzaam houten constructie, afgedekt met groene daken en omhuld met een volledig glazen gevel. “Maar niets aan dit gebouw is eenvoudig”, vertelt Persoon. “Doordat we bouwen met een combinatie van een houten constructie en stalen gevelelementen, is maatvoering extreem belangrijk én complex. Gelukkig trekken we op dit project als J.P. van Eesteren echt samen op met de gevelbouwer. Want bij innovatieve projecten als dit loop je zeker tegen zaken aan. En die wil je samen oplossen.” Corine Dikkers is namens gevelspecialist al sinds 2017 betrokken op het project. De samenwerking tussen de twee bedrijven gaat daarbij al enkele jaren terug, van de unieke kabelnetgevels van de Rotterdamse Markthal tot de zigzaggevel van het EMC Onderwijscentrum. “We hebben door de jaren een hechte relatie opgebouwd. Dat kon doordat beide organisaties gezamenlijk willen optrekken: vanaf het begin meedenken en partneren in engineering en altijd issues in overleg oplossen.”

Transparantie

Het ontwerp van duurzaamheidsarchitect Thomas Rau voorziet in een transparante gevel voor optimaal zicht binnen het volledige gebouw en op de natuur rondom het pand. “Die transparantie bereiken we voor het overgrote deel door te werken met glaspanelen, die zo sterk zijn dat ze zonder kozijn een grote overspanning kunnen maken”, vertelt Dikkers. “Voor een maximale isolatiewaarde en om de duurzaamheidsambitie te halen, zijn het triple glass panelen die – opnieuw voor maximale transparantie - voor het overgrote deel geen achterconstructie hebben. Het glas staat direct op de staalconstructie. Het is echt een glazen huid die zich om de welvende vormen vouwt.”

“We hebben dus te maken met een zelfdragende glasgevel die via een staalconstructie koppelt met de houten vloerconstructie”, legt Persoon uit. “Een unieke situatie, en daarom zijn we al vanaf een vroeg stadium opgetrokken als echte engineering-partners. Bij het upgraden van het ontwerp van RAU Architecten naar het bestek, in de voorlopig-ontwerpfase en de werktekeningfase, was Octatube al betrokken.” Dikkers: “Het glas is een zeldzaam beeldbepalend element op dit project. Het was al snel duidelijk dat de Britse glasdivisie van Guardian Industries – specialist in grootformaat float basisglas, de glaspanelen zou leveren. Zij leveren de 6x3 meter grote panelen. Maar dan zijn er nog heel wat keuzes te maken om een optimum te bereiken qua zonwering, doorzicht en esthetiek. Gelukkig konden we redelijk uitgebreid de tijd nemen om met behulp van samples de architect en opdrachtgever mee te nemen in de verschillende keuze-opties, om zo uiteindelijk een keuze te kunnen maken op basis van realistische voorbeelden. Die keuzes hebben we gevat in een life-size mockup met 99% van de details. Dat geeft een echt goed beeld van de prestaties van het glas op alle gebieden.”

Maat houden

Met de gevel bijna gesloten, kan Persoon terugkijken op een uitzonderlijk nauwkeurige klus. “Hout heeft als eigenschap dat het slecht de juiste maat vasthoudt. Temperatuur- en weersverschillen hebben zo hun invloed. Alles op elkaar laten aansluiten is op dit project een groter dan gemiddelde uitdaging. Daarom hebben we op dit project voltijds een maatvoerder lopen. We kunnen hier niets vanuit de duimstok doen.”

In de laatste fase monteert J.P. van Eesteren nu de glazenwassersbalkons. Ook dit is een complexe klus die een strakke planning vraagt. Rondom het gebouw kunnen geen steigers staan, zodat er wordt gewerkt met hoogwerkers. Aan de gevel komen stalen consoles met een zogeheten ‘neus’ van composiet aan de voorzijde. Deze verbergt een zonweringsbak, een veiligheidsrail voor de glazenwasser en een houtenvlonder. Persoon: “Die oplossing voor glasbewassing heeft wel wat hoofdbrekens gekost. We hebben in eerste instantie gezeten met de veiligheidsadviseurs van Aboma en hebben daarna contact gehad met een van de grondleggers vanuit de Technische Commissie van de Arbo-catalogus voor glas- en gevelonderhoud. Vervolgens hebben we rechtstreeks contact gehad met de huidige glazenwasser van Triodos Bank om onze plannen en ideeën te spiegelen aan de praktijk. Zo hebben we samen een oplossing gevonden die zowel esthetisch klopt als werkbaar en veilig is. Uiteindelijk is J.P. van Eesteren ontwerpverantwoordelijk voor elk onderdeel.”

BREEAM Outstanding

Duurzaamheid staat op dit project centraal. Met zijn houten constructie (uit PEFC-goedgekeurd hout),  groene daken, WKO-installatie, hoge isolatiewaarde (RC-waarde is 6) en 3.300 m2 aan zonnepanelen op de overdekte parkeerplaatsen, behaalt het gebouw de hoogste BREEAM-NL-certificering: Outstanding. “De gevel speelt hierin een belangrijke rol dankzij het triple glas, de glascoating, maar ook het logistieke proces eromheen”, zegt Sander Persoon. “De stalen frames van de staalbouwer, met de door Octatube voorgemonteerde aluminium extrusieprofielen, worden just-in-time aangeleverd op een wisseltrailer vanuit de fabriek in Ede, waar de prefabricage plaatsvindt. Dat scheelt opslag en lawaai op de bouwplaats. Het is een prachtig voor beeld van hoe we in de bouw steeds meer toegaan naar prefabricage en montage.”

Maar naast montage is demontage van de verschillende onderdelen van het pand net zo belangrijk. Al in het ontwerp is er rekening mee gehouden dat nagenoeg het hele gebouw op termijn gedemonteerd moet kunnen worden. Alle onderdelen en materialen worden geregistreerd in een Madaster-materialenpaspoort zodat ze altijd te identificeren zijn voor hergebruik. Dikkers: “In het geval van het glas wordt niet alleen geregistreerd waar de glaspanelen vandaan komen; het gaat veel verder. Het glas is traceerbaar tot op het silicaat, waarvan vastgelegd is waar het is gewonnen. En we houden rekening met het feit dat glas zelf door de tijd wel goed blijft, maar dat de hoeveelheid argon-gas in het isolatiepaneel met het verstrijken van de jaren zal teruglopen en hiermee ook een iets teruglopende isolatiewaarde tot gevolg zal hebben. Als de tijd komt dat dit gebouw, in deze vorm aan het eind van zijn levenscyclus is, kan het glas worden toegepast op een project waar isolatiewaarde wellicht wat minder kritisch is. Het zou mooi zijn als de ramen nog een tweede of misschien wel derde leven kunnen krijgen. Het is goed dat dankzij het materialenpaspoort goed vastligt welke materialen met welke eigenschappen dan allemaal beschikbaar komen.”

Samenwerkende partijen project Triodos Bank

Op Landgoed De Reehorst in Driebergen verrijst het nieuwe kantoor van Triodos Bank Nederland en Triodos Investment Management. Dit in opdracht van Triodos Bank en projectontwikkelaar EDGE Technologies (voorheen OVG Real Estate). Bouwer J.P. van Eesteren bouwt het duurzame gebouw volledig remontabel, naar een ontwerp en concept van RAU Architecten. Het ontwerp is gerealiseerd in samenwerking met interieurarchitecten van Ex Interiors en landschapsarchitecten van Arcadis. Ingenieursbureau Aronsohn, ingenieurs- en adviesbureau DGMR, installatieadviesbureau Deerns, en adviesbureau bbn adviseerden. Advies Bureau Lüning heeft de gehele houtconstructie ontworpen en berekend. Deze wordt gerealiseerd door Derix Gelijmde Houtconstructies. De staalconstructie is van Hofman Staalbouw, met een vliesgevel van Octatube. De totale installatietechniek van het gebouw wordt verzorgd door Bosman Bedrijven. Arcadis en de landschapsarchitecten en boomspecialisten van Copijn zorgen voor de integratie van het gebouw in de groene leefomgeving.