2.800 M³ hout voor hoogste hybride houten woongebouw van Nederland
Geschreven door Lieke van Zuilekom in Stedenbouw
Vanaf de zomer van 2021 is Amsterdam een duurzame icoon rijker. Aan de Amstel wordt druk gebouwd aan woontoren HAUT, dat met een hoogte van 73 meter en een constructie van hout, beton en staal het hoogste ‘hybride’ houten gebouw van Nederland zal worden. Het gebouw wordt niet alleen uniek in architectuur, maar ook uitzonderlijk in duurzaamheid, aldus Thijs Croon, projectontwikkelaar bij initiatiefnemer en ontwikkelaar Lingotto en Jeroen Dunnebacke, projectmanager bij aannemer J.P. van Eesteren. In totaal wordt 2.800 m³ hout gebruikt voor de woontoren, waarin ruim 2.500 ton CO2 is opgeslagen. Dit staat gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van zo’n 400 huishoudens
In 2016 startte de gemeente Amsterdam een tenderprocedure voor de nieuwbouw. “Iedere inschrijving moest bestaan uit een financieel bod, een ontwerp én een BREEAM-NL-duurzaamheidsambitie”, aldus Croon. “Het gebruik van Cross Laminated Timber (CLT) sluit hier uitstekend op aan. Bouwen met CLT is snel, kostenefficiënt, duurzaam en circulair. Wanneer je CLT toepast, kun je bovendien een aanzienlijk deel van de stalen of betonnen hoofddraagconstructie van een gebouw vervangen.” Hoewel CLT in 2016 nog relatief onbekend was, is HAUT niet het eerste project waarin het materiaal wordt toegepast. Lingotto hoefde dit wiel dus niet opnieuw uit te vinden. “Wel nieuw was de hoogte van het project. Om de sterkte, stijfheid en stabiliteit van de constructie te garanderen, hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de kennis en expertise van ingenieursbureau Arup, dat al diverse Europese CLT-projecten had uitgevoerd. Samen met Arup en Team V Architectuur hebben we een expressief en transparant gebouw ontworpen, met een waanzinnige uitkijk over de Amstel, jachthaven Stadshaven Amstelkwartier en Park Somerlust.”
Constructie van hout, beton en staal
Bij de afronding van het definitieve ontwerp eind 2017 werd een bouwteam gevormd, waarin ook J.P. van Eesteren is aangeschoven. “In dit bouwteam en samen met Lingotto en de adviseurs hebben wij het technische ontwerp verder uitgewerkt, waarna in november 2018 de bouw kon starten”, vertelt Dunnebacke. “Om de minder gunstige constructieve eigenschappen van hout te compenseren, is gekozen voor liftkern van beton. En ook de kelder is in beton uitgevoerd, omdat deze in het grondwater staat. De kolommen en balken van de woontoren worden gemaakt van glulam (in de lengterichting gelamineerd hout). De verdiepingsvloeren en (dragende) wanden zijn gemaakt van CLT, waarbij bovenop de vloeren een dunne betonlaag wordt aangebracht. Naast de constructieve voordelen zorgt de massa van dit beton voor een betere geluidsisolatie.”
BREEAM-NL 'Outstanding'
HAUT wordt gebouwd volgens de hoogste graad in duurzaamheid en beschikt over een BREEAM-NL ‘Outstanding’ ontwerpcertificaat. “In deze beoordeling wordt niet alleen gekeken naar materiaaltoepassing, maar ook naar milieuvriendelijkheid, ecologie, woonkwaliteit en energieverbruik”, aldus Croon. “De gevel van de nieuwbouw wordt volledig uitgevoerd in warmtewerend tripleglas. Daarnaast worden verspreid over de gevel 100 vogelnesten ingebouwd en wordt het gebruik van openbaar vervoer gestimuleerd.” Dunnebacke: “Voor de verwarming van de 52 koopappartementen en commerciële plint wordt een aansluiting gemaakt op het stadsverwarmingsnet, terwijl een nieuwe bron naast het gebouw in de gewenste koeling voorziet. Een ventilatiesysteem met CO2- en windkrachtsturing zorgt voor de aanvoer van voldoende frisse lucht.” Zowel het dak als de gevel van HAUT worden voorzien van zonnepanelen, vertelt hij. “Bovendien wordt regenwater op de daken en balkons efficiënt opgevangen en benut voor de daktuinen.”
Bouwsysteem van de toekomst
Zowel Lingotto als J.P. van Eesteren zien de bouw van HAUT als een baanbrekend project, dat alle mogelijkheden van hout als innovatief bouwmateriaal illustreert. “De kennis die we in dit project opdoen delen we graag, zodat ook andere ontwikkelaars en aannemers met CLT aan de slag kunnen en durven gaan”, benadrukt Croon. “In navolging van HAUT zijn we inmiddels met een tweede houten project gestart: kantoorgebouw HoutWerk in Utrecht, dat met slechts 3 bouwlagen aanzienlijk eenvoudiger is.” Dunnebacke: “Vorig jaar leverden wij het zeer duurzame kantoor voor Triodos Bank op, waarbij we al ruime ervaring opdeden met het bouwen in hout. Ook zijn we inmiddels bij diverse andere CLT-projecten betrokken.”