Triodos Bank: 'Duurzaamheid in de breedste zin van het woord'

Op het 33 hectare grote Landgoed De Reehorst bouwt J.P. van Eesteren het nieuwe kantoor voor Triodos Bank. Het was een bewuste keuze van de opdrachtgevers om het gebouw remontabel te ontwerpen en het zo duurzaam mogelijk te bouwen.

In een oude boerderij

Het interview vindt plaats in de oude boerderij op het landgoed, een stukje lopen van het bouwterrein. Aan tafel zitten Ellen Wiewel (Programmamanager Nieuwe Huisvesting bij Triodos), Gerard van Mourik (uitvoerder bij J.P. van Eesteren), Erik Koremans (directeur Circulair Bouwen bij oogstbedrijf New Horizon Urban Mining) en Dick IJff (accountmanager Stiho).

Zorgvuldig plan

“Duurzaamheid staat bij dit project voorop”, vertelt Ellen, “en dat zit ’m niet alleen in de bouw. Dat is ‘maar’ één aspect ervan. Het gaat om de ontwikkeling van het totale landgoed. Omdat de wensen en eisen zo specifiek zijn, is er dan ook een aannemer nodig die een dergelijk project aankan. JOIN, de joint venture van Triodos Bank en OVG Real Estate, koos voor J.P. van Eesteren.”
Zeven jaar voordat J.P. van Eesteren aan de slag ging, werkte Ellen al aan het project. “Om de vergunning te krijgen, moest ook de Raad van State zich erover buigen. Ik vind het goed dat er zo zorgvuldig naar is gekeken.” Om te komen tot het huidige ontwerp, ging JOIN om tafel met een landschaps-, gebouw- en interieurarchitect, een kostendeskundige, een deskundige voor de BREEAM-eisen en de constructeur. “Een groot team. Dat was noodzakelijk, omdat het een integraal ontwerp moest worden. Waarbij de cultuurhistorie, de natuur en ecologie allemaal invloed hadden op de vormgeving van het gebouw.”

V.l.n.r. Dick IJff (accountmanager Stiho), Ellen Wiewel (Programmamanager Nieuwe Huisvesting bij Triodos), Erik Koremans (directeur Circulair Bouwen bij New Horizon Urban Mining) en Gerard van Mourik (uitvoerder bij J.P. van Eesteren).

Niets gaat verloren

Flora en fauna speelden dus ook een rol en dat heeft Gerard geweten. “Er staat een aantal bijzondere bomen op het landgoed. Vele daarvan moesten behouden blijven en dat betekende soms dat we eromheen moesten werken. Een van de bomen was zelfs zo belangrijk, dat ik ’m in de hete zomer van vorig jaar persoonlijk om de paar dagen water heb gegeven”, lacht hij. Een aantal bomen dat wel werd gekapt, wordt hergebruikt in het gebouw en een aantal bomen uit de regio krijgt zelfs een prominente functie in het restaurant. Ze hebben ook een constructieve functie. Ook wordt gekapt hout gebruikt om onder andere meubels van te maken. “Daarnaast hebben we van gekapt hout palen gemaakt die met gaas ertussen dienstdoen als bouwafrastering. Zo zijn bouwhekken niet nodig en het past goed in de omgeving.”

Mission impossible?

Ellen: “Heel eerlijk gezegd, is bouwen op zich niet duurzaam, waardoor ook een duurzaam project bijna een mission impossible is. Des te belangrijker om én zo min mogelijk materialen te gebruiken én zo verantwoord mogelijk te kiezen. Onder andere door circulaire materialen te gebruiken, maar ook door het gebouw zo te ontwerpen, dat het ook ná ons nog inzetbaar is. Het is dan ook remontabel. We weten precies welke materialen gebruikt zijn, omdat dit is vastgelegd in een ‘materialenpaspoort’ (Madaster). Wanneer het gebouw uit elkaar wordt gehaald, kunnen de materialen die erin verwerkt zijn opnieuw gebruikt worden. Zoiets verzin je niet ‘even’: het is het resultaat van jaren goed nadenken met meerdere partijen.”

Op de bouwplaats bij Triodos Bank

Circulair hout uit Rotterdam

Dick: “Stiho heeft samen met J.P. van Eesteren gekeken naar de mogelijkheid van circulair materiaal voor dit project, rekening houdend met toepassing en doorlooptijd. We konden dit realiseren omdat we partner zijn in het Urban Mining Collective, dat het opnieuw op de markt brengen van gebruikte (bouw) materialen stimuleert. Het hout voor het nieuwe kantoorgebouw op De Reehorst komt uit een project in de Rotterdamse Sagenbuurt.” Erik licht toe: “We hebben balkenhout geoogst uit woningen die moesten worden ontmanteld. Dit hout is door 50/50 Workcenter van het Leger des Heils, door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, spijkervrij gemaakt en opnieuw geschaafd tot standaardmaten. Het zal worden verwerkt in de entree van het kantoor hier op het landgoed.”
Circulair hout is net zo makkelijk te verwerken als nieuw hout, vindt Gerard. “Ik heb ze nog niet op spijkers heb kunnen betrappen! Het is letterlijk zo goed als nieuw.”

Ook al is het terrein groot, de bouwplaats is beperkt. Het is een uitdaging om dat allemaal goed te regelen en te plannen. Ik werk al meer dan dertig jaar samen met Stiho. Ze zijn bereid samen met ons te puzzelen, net zo lang tot het klopt. Ik ben heel trots dat ik aan dit project mag werken. Eerlijk is eerlijk, het kost me soms ook energie, maar dat ik echt mijn vakmanschap kan inzetten, dat is toch leuk?”

‘Wie met de auto komt, moet het verste lopen’

Tot 1948 bestond De Reehorst uit twee landgoederen: Oud Dennenoord en De Reehorst. In 1948 werd het samengevoegd tot één landgoed. Van oudsher waren het buitens met landbouw erbij. Kijkend naar de gebouwen die al op het landgoed stonden, zag je dat die in een soort ‘kamer’ lagen met zichtlijnen over het land. In de afgelopen zestig jaar heeft het landgoed zich doorontwikkeld en zijn er gebouwen bij geplaatst. De landschapsarchitect heeft bij het ontwerp van het nieuwe kantoor rekening gehouden met de rijke cultuurhistorie en oude zichtlijnen hersteld en nieuwe toegevoegd.
Het nieuwe kantoor heeft straks 600 werkplekken voor medewerkers van Triodos Bank Nederland en Triodos Investment Management. Het internationale hoofdkantoor blijft gevestigd in Zeist. Ellen: “Omdat de bank sterk groeit, hadden we behoefte aan extra ruimte. Die wilden we creëren op een zo duurzaam mogelijke manier. Dat betekent niet alleen duurzaam omgaan met materialen, maar ook dat we andere duurzame aspecten stimuleren. Zo ligt het station letterlijk naast de deur. Mensen die met de auto komen, moeten het verste lopen naar het kantoor.”

 

Dit artikel verscheen in april 2019 in Stiho Magazine.

  •  

Stuur artikel door